MERKEZİ KAYIT KURULUŞU A.Ş.

MKK Sermaye Piyasası Kurulu tarafından kaydileştirilmesine karar verilmiş sermaye piyasası araçları için Türkiye’nin Merkezi Saklama Kuruluşu’dur. Türkiye sermaye piyasası araçları için haksahibi bazında (direct model) tam kaydileştirme (full dematerialization) modelini uygulamaktadır.

Haksahibi bazında kaydileştirme sürecine 25.04.2005 tarihinde yatırım fonları katılma belgeleri ile başlanmış, 28.11.2005 tarihinde BİAŞ'da işlem gören şirketlerin borsada işlem görsün görmesin tüm pay senetlerinin kaydileştirilmesi ile devam edilmiştir. Bu tarihten sonra BİAŞ'da işlem gören şirketlerin sermaye artırımları, halka açılarak borsada işlem gören şirketlerin ihraçları ve şirketlerin tüm sermaye piyasası aracı ihraçları fiziki sertifika basılmaksızın tamamen elektronik ortamda kayden yapılır hale gelmiştir.

Kuruluşumuzun elektronik sistemde elde ettiği tecrübeler ve kurmuş olduğu teknolojik alt yapı, ekonomik hayatın diğer alanlarında da bu yazılımdan faydalanabilmesine olanak sağlamıştır. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile birlikte yürütülen e-ÜRÜN projesiyle fiziki sertifikaya dayalı tarım ürünleri depoculuk sisteminin modernizasyonu çerçevesinde elektronik ürün senetlerinin MKK bünyesinde oluşturulması ve ürün ihtisas borsalarında işlem görecek olan söz konusu elektronik ürün senetlerine ilişkin kayıtların MKK tarafından tutulması ve tüm işlemlerin MKK’nın kuracağı elektronik platformda yapılması sağlanmıştır. Bu çerçevede; Gümrük ve Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü tarafından, 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu ve bu kanuna istinaden çıkarılan Elektronik Ürün Senetleri Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde, MKK’ya elektronik ürün senedine ilişkin kayıtların tutulacağı “Elektronik Kayıt Kuruluşu Lisansı” verilmiştir.

Yine Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile yürütülen çalışmalar neticesinde; Türk Ticaret Kanunu’nun 1524 Maddesi ve ilgili alt mevzuat çerçevesinde bağımsız denetime tabi olan sermaye şirketlerinin, internet sitesi açmalarına ilişkin yükümlülüklerini doğrudan kendileri yerine getirmek yerine Gümrük ve Ticaret Bakanlığından faaliyet izni almış Merkezi Veri Tabanı Hizmet Sağlayıcılarından (MTHS) destek hizmeti alma imkanı tanınmıştır. Söz konusu düzenlemeler çerçevesinde Kuruluşumuz Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından Merkezi Veri Tabanı Hizmet Sağlayıcı olarak yetkilendirilmiştir. MKK’nın amaçlarından birisi işlem sonrası (post-trading) hizmetlerinde uluslararası sermaye piyasaları uygulamalarını da takip ederek, piyasaların etkinliğinin artırılması bağlamında üzerine düşen sorumlulukların tam anlamıyla yerine getirilmesi ve karşılaşılabilecek risklerin minimize edilebilmesidir.

MKK’nın faaliyet alanı yeni Sermaye Piyasası Kanunu’yla kaydi menkul kıymetler için merkezi saklama kuruluşu hizmetleri sağlamak olarak belirlenmiştir. Sermaye piyasası alanındaki bu düzenlemelere ek olarak Kuruluşumuz, 6493 sayılı “Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun” çerçevesinde Merkez Bankası tarafından Menkul Kıymet Mutabakat Sistemi İşleticisi olarak tanımlanmıştır. Bu görevle birlikte MKK’nın ana faaliyet alanlarındaki sorumlulukları uluslararası düzenlemeler ve en iyi uygulamalar doğrultusunda tam olarak belirlenmiş bulunmaktadır.

Ayrıca Sermaye Piyasası Kurulu 2015 yılında MKK’yı yeni sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde veri deposu hizmetlerini yerine getirmek ile görevlendirmiştir. Kuruluşumuz bu görevlendirme sonrasında “e-VEDO: Elektronik Veri Deposu” projesini başlatmıştır. Kuruluşumuzun uluslararası standartlarda sağlayacağı veri deposu hizmetleri ile tezgahüstü türev araçları işlemleriyle ilgili karşı taraf ve işlem bilgileri tek bir merkezde toplanarak piyasada ortaya çıkabilecek risklerin azaltılması ve düzenleyici kurumların bu piyasadaki gözetim kabiliyetlerini artırılması hedeflenmektedir.

MKK, merkezi saklama kuruluşu hizmetlerini en etkin ve ucuz bir şekilde paydaşlarına sunmanın yanında, merkezi saklama hizmetleriyle ilintili katma değerli projeler ve hizmetlerle ülkemize katkı sağlamayı hedeflemiş bir teknoloji şirketi haline dönüşmektedir. MKK, mevzuatın verdiği yetkiyle merkezi saklama kuruluşu işlevlerini yerine getirirken ekonomimize katma değer sağlamak amacıyla hizmet veren bir kuruluş olduğu bilinciyle, yüksek kar elde etmek yerine piyasa maliyetlerini piyasa aktörleri ve yatırımcılar lehine mümkün olduğunca azaltma niyetini taşımaktadır. MKK, 2023 yılı vizyonu ve İstanbul Finans Merkezi (İFM) Projesi doğrultusunda sermaye piyasalarımızın büyümesini, yeni araçların işlem görmesini, yeni halka arzların ve ihraçların yapılmasını MKK’nın karlılığını arttırma fırsatı olarak görmek yerine, bu durumu merkezi saklama maliyetlerini sürekli azaltma fırsatı olarak değerlendirmektedir. MKK yapacağı indirimlerle ana faaliyet gelirlerini sürekli azaltırken, katma değerli proje ve hizmet gelirlerini artırmayı hedeflemektedir. Bu büyük dönüşüm, Kuruluşumuz ve ülkemiz sermaye piyasası için son derece önemlidir. Maliyetleri sürekli olarak düşürme ve katma değerli hizmetlerle ekonomimize katkı sağlamayı hedefleyen bu dönüşümün etkileri ve ülkemize katkıları önümüzdeki dönemlerde daha iyi anlaşılacaktır.

Kuruluşumuz tamamen kendi kaynakları ile geliştirdiği yazılım ve sistemlerinin her kıtada en az bir ülke sermaye piyasasında kullanılmasını sağlamak amacıyla çalışmalarını devam ettirmektedir. Bu çalışmalarının meyvelerini ise Nasdaq OMX firması ile 2014 yılında imzalanan niyet beyanı ve 2015 yılında imzalanan nihai sözleşme ile “e-GKS: Elektronik Genel Kurul Sistemi’nin çeşitli kıtalara dağılmış 17 ülkeye pazarlanması kapsamındaki iş modeli ile ve sonrasında 2016 yılında AFRICLEAR Global konsorsiyumuyla e-GKS’nin Afrika sermaye piyasalarında kullanıma sunulması kapsamında imzaladığı işbirliği anlaşması ile toplamaya başlamıştır.