Bandırma Vapuru Bu Gece Yola Çıkıyor 16 Mayıs 1919

Bandırma Vapuru Bu Gece Yola Çıkıyor

16 Mayıs 1919 Emperyalizme Karşı Verilecek İlk Ulusal Kurtuluş Savaşı İçin, Bandırma Vapuru, Bu Gece Yola Çıkıyor…

Bandırma Vapuru Tarihçesi ve Bandırma Gemi Müze

Bandırma Vapuru, IX. Ordu Kıtaatı Müfettişliği görevini icra edecek olan Mustafa Kemal Paşa ve silah arkadaşlarını 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ulaştıran ve Türk Millî Mücadelesinin Anadolu üzerinden başlatılmasında çok önemli bir görevi yerine getiren vapur olarak tarihimizdeki yerini almıştır. Zira Bandırma Vapuru, Millî Mücadele’nin Anadolu içlerine doğru ilerleyip tüm yurda yayılmasında büyük görevleri üstlenecek olan önemli subayları, yani Mustafa Kemal Paşa ile Karargâh Heyetini, üç günlük deniz yolculuğunun ardından İstanbul’dan Samsun’a getirmiş ve adeta bir Millet’ in kaderini taşıyan vasıta olmuştur.

İngiliz tersanelerinde inşa edilen Bandırma Vapuru’nun ilk sicil kaydı şöyledir:

Glasgow/Paisley’de yer alan McIntyre & Co. Shipbuilding Co. şirketinin Phoenix Works Tersanesi kızaklarında 21 Kızak No’su ile inşa edilen demir gövdeli, buharlı pervaneli genel yük / yolcu gemisi, “Trocadero” adıyla Temmuz 1878’de denize indirildi.

Ağırlık ve uzunluk ölçüleri ise şöyledir:

328 grt., 192 nrt., Tam boy: 150.1 ft., Genişlik: 22.4 ft., Derinlik: 11.4 ft. ve Glasgow, Hutson&Corbett yapımı 2 genişlemeli buhar ana makinesi 60 hp. güç üretiyordu.

Trocadero’nun (Bandırma Vapuru) İlk armatörlük firması Londra merkezli Dansey & Robinson idi. 14 Ağustos 1876 tarihinde Londra limanına tescil edildi.

1880’de Londra merkezli W. H. Solas satın aldı. Geminin adı değiştirilmedi.

1883’de Pire merkezli H. Psicha satın aldı. Gemiye “Kymi” adı verildi.

1888’de Pire merkezli E. Arvaniti satın aldı.

Kymi (Bandırma Vapuru), 16 Aralık 1891’de Erdek seferi sırasında seyir hatası olarak Erdek’te kayalıklara bindirdi ve baş taraftan oturdu. Tam kayıp sayıldıysa da, Kaptan Andreadis satın aldı ve gemiyi oturduğu yerden kurtardı. Yedekleyerek İstanbul Haliç’te onarıma aldı.

1892’de Pire merkezli G. & P. Dandelo (G. Dandelos ve P. Dandelos) firması gemiyi satın aldı ve “Panderma” adını verdi.

1894’de Panderma’yı İstanbul’da İtalyan alım satım brokeri olan Rama P. D’Erasmo satın aldı.

1894’de Gemi, Osmanlı İdare-i Mahsusa ’ya satıldı ve vapura  “Bandırma” adı verildi.

1910 yılında Bandırma Vapuru Osmanlı Seyr-i Sefain İdaresi’ne devredildi.

Bandırma Vapuru, I. Dünya Harbi nedeniyle nakliye gemisi olarak hizmete alındı. Ağustos 1915’te Marmara’da konvoy halinde seyrederken İngiliz HMS E-14 denizaltısı tarafından atılan torpidonun isabet etmemesi sayesinde batmaktan kurtuldu.

16 Mayıs 1919 Cuma günü öğleden sonra İstanbul Galata Rıhtımından Mustafa Kemal Paşa ve maiyetindekilerle hareket ederek 19 Mayıs 1919 Pazartesi sabahı saat 08:00’da Tütün İskelesi’nden Samsun’a ulaştırmak suretiyle Millî Kurtuluş Mücadelesinin efsane gemisi haline geldi.

1923’de Bandırma Vapuru Türkiye Seyr-i Sefain İdaresi’ne devredildi.

1924’de hizmet dışı bırakıldı.

1925’de Türkiye Seyr-i Sefain İdaresi’nin kararıyla Haliç, Balat Köprübaşı Bereket Sokağı sahilindeki gemi hurdacısı Hüseyin İlhami Söker’e satıldı ve sökülerek yok edildi.

1999 yılında dönemin Samsun Valisi Metin İlyas Aksoy tarafından alınan kararla Samsun Büyükşehir Belediyesi ve Samsun İl Özel İdaresi tarafından şu an bulunduğu yerde 300 günde aslına uygun biçimde inşa edildi. 2003 yılında Samsun Valiliği tarafından halkın hizmetine açıldı ve 2005 yılından itibaren tüm hakları Samsun Büyükşehir Belediyesine devredildi. SBB tarafından 10 aylık çalışma sonucunda Müze çevre düzenlemesi yapıldı. 2005 yılından itibaren SBB Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığı tarafından müze olarak işletilmektedir.